Gdy w rozmowach pada hasło alimenty, najczęściej kojarzy się ono z obowiązkiem płacenia przez jednego z rodziców na rzecz dziecka, w przypadku gdy rodzice się rozstali. Rzadziej się jednak mówi o innych możliwych sytuacjach. Obowiązek alimentacyjny może dotyczyć np. dziecka względem rodzica bądź rodziców, dziadków względem wnuka, wnuków względem dziadków.
Niejednokrotnie też, osoby na których spoczywa taki obowiązek uchylają się od jego wykonywania. Wówczas może się okazać, że koniecznym będzie wystąpienie z pozwem do sądu.
Czym obowiązek alimentacyjny jest?
Obowiązek alimentacyjny, czy też krócej – alimenty, zostały przewidziane w polskim prawie, mając zapewnić niezbędne środki utrzymania, a także wychowania, tych osób w rodzinie, które nie są w stanie same zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb. Przy czym, przy określaniu obowiązku alimentacyjnego nie tylko uwzględniane są usprawiedliwione potrzeby osoby uprawnionej do alimentów, ale także możliwości zarobkowe i majątkowe osoby zobowiązanej do jego wypełniania.
Do alimentów może zostać zobowiązany nie tylko rodzic względem dziecka, ale także na np.:
- dziadków względem wnuka,
- rodzeństwo względem rodzeństwa,
- jednego małżonka względem rodziny (czyli małżonka czy małżonka i dzieci).
Warto przy tym pamiętać, że obowiązek alimentacyjny rodzica względem dziecka nie jest uzależniony od uprzedniego małżeństwa, a będzie mógł zostać nałożony także na partnera, który jest rodzicem dziecka.
Wysokość alimentów
Zaczynając od początku, należy wyjaśnić czym są usprawiedliwione potrzeby. Omówmy je na najpowszechniejszym przykładzie – alimentów na dziecko, którego rodzice się rozstali.
Główną zasadą jest, że dziecko ma prawo żyć na poziomie i standardzie co najmniej takim jak rodzice. Ponadto, wysokość świadczenia alimentacyjnego ma pozwolić zapewnić dziecku właściwy wzrost fizyczny i duchowy, oczywiście odpowiedni do wieku dziecka. Takimi potrzebami będą np.: konieczność opłacenia zajęć pozaszkolnych, koszty rozwijania pasji dziecka (takich jak jeździectwo, pływanie, taniec), koszty leczenia, koszty wyżywienia, odzieży czy też zapewnienia środków higieniczno-sanitarnych.
Czy to w takim razie oznacza, że wysokość alimentów jest nieograniczona? Absolutnie nie.
Górną granicę ich wysokości będą wyznaczały zarobkowe i majątkowe możliwości osoby zobowiązanej. Możliwości te określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody. Co to oznacza? Posłużmy się przykładem.
Ojciec dziecka nie dostarcza środków na jego utrzymanie. Jest bezrobotny, posiada wykształcenie wyższe informatyczne a na lokalnym rynku pracy co chwila pojawiają się ogłoszenia pracy w jego zawodzie. Mimo to nie odpowiada na ogłoszenia pracy i jej nie podejmuje. Nie osiąga żadnych dochodów.
Powyższe nie oznacza, że nie będzie zobowiązany do płacenia alimentów. Wprost przeciwnie, będzie, gdyż jego możliwości zarobkowe i majątkowe pozwalają na uzyskiwanie zarobków, jednak własną decyzją ich nie wykorzystuje.
Podsumowując, zakres obowiązku alimentacyjnego i jego wysokość będą zawsze uzależnione od usprawiedliwionych potrzeb z jednej strony i możliwości zarobkowych i majątkowych z drugiej strony. Jeżeli zaś możliwości zarobkowe i majątkowe będą wystarczały na pokrycie tylko części usprawiedliwionych potrzeb, zakres obowiązku ulegnie odpowiedniemu ograniczeniu.
Jeżeli masz pytania, chcesz uzyskać poradę? Umów się z adwokatem.
